علایم و شرایط ظهور(١)

درباره وجود حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از ابعاد و زوایای گوناگونی می‌توان به تحقیق و کنکاش پرداخت.

این بحث، از دامنه‌های متعددی همچون فلسفی، کلامی، تاریخی، سیاسی، جامعه‌شناسی روانشناختی و… برخوردار است. از میان این مجموعه مباحث که گاه شکل تخصصی به خود گرفته و مخاطبان خاص، آن را دنبال می‌کنند. برخی موضوعات بیشتر، مورد توجه عموم مردم است و به دلیل جذابیت زیاد، اشتیاق به کسب اطلاعات بیشتر درباره آن‌‌ها همگانی است یکی از این موضوعات جذاب و پر طرفدار، بحث نشانه‌ها و شرایط ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است. نشانه‌های ظهور چه پدیده‌هایی هستند؟ شرایط ظهور کدامند؟ شباهت این‌ دو در چیست؟ کارکردهای آن‌ها چیست؟ تقسیمات آن کدام است؟ کدام تحقق یافته و کدام هنوز شکل واقعیت به خود نگرفته‌اند؟ و سۆالاتی از این دست، پرسش‌هایی هستند که معمولاً در ذهن عموم مردم وجود دارد. ما در سلسله مقالاتی خواهیم کوشید تا حد ممکن به این پرسش‌ها پاسخ دهیم.

مفهوم علایم ظهور

در کتاب‌های حدیثی که با موضوع حوادث و نشانه‌های آخرالزمان، از جمله نشانه‌های ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نگاشته شده است، غالباً سه واژه «فتن»، «ملاحم» و «علایم» بسیار به کار رفته است.

«فتن» جمع فتنه و فتنه در اصل به معنای جداسازی طلای خالص از ناخالص است؛ ولی در معانی امتحان، سختی و بلا هم به کار رفته است. واژه فتن، از این رو برای حوادث و نشانه‌های آخرالزمان انتخاب شده است که پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و سلم در فرمایش‌های خود دربارة نشانه‌های آخرالزمان، از بحران‌ها، حوادث تلخ و ناخوشایند زیادی که در آخرالزمان رخ خواهد داد، سخن به میان آورده‌اند.

واژه دوم واژه «ملاحم» است که جمع ملحمه و به معنای جنگ‌ها و کشتارها است. باز از آن‌جا که در پیش‌گویی‌های پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و سلم و پیشوایان معصوم علیهم السلام از جنگ‌ها و کشتارهای فراوانی که در آخرالزمان رخ می‌دهد سخن گفته شده است به نشانه‌های آخرالزمان« ملاحم »اطلاق شده است.

بسیاری از محدثان عنوان «الفتن» و «الملاحم» را بر کتاب‌های خود که دربارة نشانه‌ها و حوادث آخرالزمان است، نهاده‌اند. البته عنوان «الفتن» بیشتر میان اهل سنت رواج دارد و عنوان «الملاحم» میان دانشمندان شیعه. برای نمونه از این دو دسته کتاب می‌توان به کتاب الفتن نعیم بن حماد (متوفای ۲۲۹ ق یعنی۲۶سال پیش از تولد امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف) الفتن ابوعمر دانی، الفتن سلیلی، و الفتن ابو نعیم اصفهانی و الملاحم ابن منادی، الملاحم فضل بن شاذان، و الملاحم حسن بن سعید اشاره کرد.

سومین واژ‌ه‌ای که در احادیث، کاربرد زیادی دارد، واژه علائم الظهور است. علامت، به معنای نشانه است و علائم الظهور، یعنی نشانه‌هایی که بر نزدیک شدن یا تحقیق یافتن ظهور امام مهدی  عجل الله تعالی فرجه الشریف دلالت دارند ؛البته بخش نخست ، یعنی نشانه‌هایی که از نزدیک شدن ظهور گزارش می‌دهند، غالب نشانه‌های ظهور را تشکیل می‌دهد؛ اما کارکرد پاره‌ای دیگر از نشانه‌های ظهور گزارشگری از اصل تحقق ظهور است؛ یعنی مردم به کمک آن‌ها به وقوع ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف پی خواهند برد.

مفهوم شرایط ظهور

گاهی پیدایش معلول از علّت بر حالت یا کیفیت خاصی متوقف است. در این صورت، علّت را مقتضی و سبب ما و کیفیت و حالت لازم را شرط می‌نامند. این، تعریف فلسفی شرط است؛ اما مراد ما از شرایط ظهور، پدیده‌هایی است که ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف متوقف بر آن‌ها است، به گونه‌ای که بدون تحقق آن پدیده‌ها، ظهور رخ نخواهد داد.

برای توضیح مفهوم شرایط ظهور و تشخیص آن از علایم ظهور، می‌توان از این مثال ساده بهره گرفت:

بیماری را تصور کنید که در اثر بیماری درجه حرارت بدنش بالا رفته و به اصطلاح تب کرده است. اگر دکتر برای بهبودی وی دارویی تجویز کند و در اثر آن حرارت بدن به وضع طبیعی خود برگردد و به اصطلاح تب بیمار قطع شود، آن چه علت اصلی بهبودی است دارو و خواص درونی آن است و نه پایین آمدن درجه حرارت بدن، طبیعی شدن حرارت بدن تنها نشانه و علامت بهبودی فرد بیمار است. علایم و شرایط ظهور نیز همین گونه هستند. علایم ظهور، هیچ نقشی در تحقق ظهور ندارند و کارکردشان گزارشگری و حکایتگری از نزدیک‌تر شدن ظهور امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است؛ بر خلاف شرایط ظهور که رابطه آن‌ها با ظهور، رابطه علّی، معلولی و سببی، مسببی است و تحقق ظهور، در گرو فراهم شدن آن شرایط و زمینه‌ها است؛ به گونه‌ای که با وجود آن‌ها، ظهور محقق خواهد شد و با فقدان آن‌ها، ظهور به تأخیر خواهد افتاد.

ادامه دارد …

منبع : تبیان

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: